Powszechne jest przekonanie, że Siddhattha doznał Oświecenia podczas medytacji u stóp drzewa. W przekazach Buddy o jego Oświeceniu nie ma co prawda ani słowa o tym, że to wydarzenie miało miejsce pod drzewem, ale czy nie jest wielce prawdopodobnym, że bezdomny wędrowiec-myśliciel spoczął nie gdzie indziej, ale właśnie w cieniu potężnego figowca, który nocą osłoniłby go przed rosą, za dnia zaś przed palącym słońcem?

Indie | Bodh Gaya

Indie | Bodh Gaya (by Man Bartlett na licencji CC BY 2.0)

Figowiec pagodowy

Wspomniany figowiec bywa nazywany także „drzewem bodhi”. Słowo „bodhi” oznacza w sanskrycie i pali „obudzenie” (częściej tłumaczone, jako „oświecenie”). Jest to w buddyzmie proces poznawczy o kluczowym znaczeniu.

Tym wyjątkowym drzewem był assatha (figowiec pagodowy – Ficus religiosa) o charakterystycznych sercowatych liściach.

Dzieje drzewa bodhi

Drzewo bodhi rosnące obok pochodzącej z I wieku n.e. świątyni Mahabodhi w Bodh Gaya (w Indiach) jest każdego dnia odwiedzane przez dziesiątki pielgrzymów. Tylko wyjątkowo łatwowierni uważają jednak, że chodzi tutaj o oryginalne drzewo assattha, pod którym Siddhattha Gotama przed 2500 laty przeżył swoje oświecenie. Można dowieść, że drzewo w ciągu wieków było wielokrotnie zastępowane, jednak ciągle przez pędy pradrzewa, tak że dzisiejszy egzemplarz jest w prostej linii spokrewniony ze słynnym drzewem Buddy.

Drzewo bodhi wziął pod szczególną opiekę buddyjski cesarz Asoka, który pokojowo rządził Indiami od 265 do 232 r. p.n.e. Nie tylko kazał wznieść wokół drzewa kamienny płot (nie zachował się) i oznaczyć święte miejsce kolumną zwieńczoną głową słonia (zaginęła), ale zatroszczył się też o to, aby nawrócony na buddyzm król Cejlonu, Devanampiyatissa, otrzymał szczep drzewa bodhi do posadzenia w swojej stolicy Anuradhapura. Wyrosłe z tego szczepu drzewo dało z kolei pędy i nasiona, aby zastąpić indyjskiego praprzodka po zniszczeniu.

Indie | Liść drzewa Bodhi

Indie | Liść drzewa Bodhi (by Jin Neoh na licencji FreeImages)

Unicestwieniu pradrzewa bodhi w Bodh Gaya winna jest urodziwa druga żona Asoki, którą cesarz poślubił na cztery lata przed śmiercią. Ponieważ Jego Wysokość więcej uwagi poświęcał drzewu, niż swojej małżonce, ta z zazdrości ukłuła drzewo cierniem mandu. O cierniu mandu mówią w Indiach, że posiada on moc uśmiercenia życiowego centrum rośliny i powoduje jej uschnięcie. W każdym razie ta opowieść próbuje wyjaśnić śmierć drzewa pod koniec panowania króla Asoka.

Odpowiedzialnością za zniszczenie następcy drzewa bodhi obciąża się, ze względów religijnych, bengalskiego króla Sasanka. Sasanka, fanatyczny wyznawca Sziwy i wróg buddyzmu, zajął Bodh Gaya podczas wyprawy wojennej na początku VII w. n.e. Przepełniony nienawiścią, kazał ściąć święte drzewo i – aby dopełnić zniszczenia – wykopać i spalić jego korzenie.

Kolejne święte drzewo zasadził Purnavarman, ostatni potomek króla Asoki i dziedzic tronu Magadha.

Indie | Drzewo Oświecenia

Indie | Drzewo Oświecenia (India-5141 - THE Enlightenment Tree by Dennis Jarvis na licencji CC BY-SA 2.0)

Drzewo bodhi z Bodh Gaya zostało w 1876 roku wywrócone przez burzę. Czy tym razem było to jeszcze drzewo Purnavarmana, czy też jego następca, nie da się już ustalić.

Informacje o dzisiejszym pełnym życia i zieleni drzewie bodhi w Bodh Gaya są pełne sprzeczności. Niektórzy twierdzą, że wyhodowano je ze szczepu drzewa z Anuradhapura (z Cejlonu), inni uważają, że wyrosło ono z korzeni wywróconego przez wiatr przodka.

Jakby nie było: dzisiejsze drzewo bodhi jest w każdym razie wnukiem, a raczej pra-, albo praprawnukiem oryginalnego drzewa assattha, pod którym Samana Siddhattha Gotama w roku 528 przed Chrystusem stał się Buddą-Oświeconym.

Zainteresują Cię również

Najważniejsze święta na Ukrainie Najważniejsze święta na Ukrainie
Tradycje świąteczne naszego południowo-wschodniego sąsiada nie różnią się znacznie od tych dobrze nam znanych. Choć...
Zamek Hrabiego Draculi Zamek Hrabiego Draculi
Chyba nie ma świecie osoby, której Rumunia, a w szczególności Transylwania, nie kojarzyłaby się z legendarnym...
Najważniejsze święta religijne i państwowe w Dubaju Najważniejsze święta religijne i państwowe w Dubaju
Większość dni wolnych od pracy w Zjednoczonych Emiratach Arabskich związana jest obchodami świąt muzułmańskich...
Symbole Japonii Symbole Japonii
Japonia jest bez wątpienia niezwykle barwnym i malowniczym krajem – odległą, tajemniczą, niemal baśniową krainą...
Jacy są mieszkańcy Singapuru? Jacy są mieszkańcy Singapuru?
Singapur jest krajem wielokulturowym. Mieszkańcy są otwarci i przyjaźni. Państwo jest nowoczesne i bezpieczne, a...
Historia Hiszpanii Historia Hiszpanii
Nazwa „Półwysep Iberyjski” pochodzi od Iberów, którzy zamieszkiwali tereny Hiszpanii 1000 lat p.n.e. Następnie na...