Na początek warto pamiętać o tym, że starożytne Teby to dzisiejszy Luksor i jego okolice, do których zalicza się m. in. świątynię w Karnaku (miejscowość położona w odległości ok. 2,5 km na północ od Luksoru) oraz ruiny i grobowce na zachodnim brzegu Nilu (np. Dolina Królów). Teby to starożytne miasto, położone nad Nilem, w Górnym Egipcie. Przez wiele wieków były stolicą starożytnego Egiptu. Wśród licznych zabytków starożytnych Teb znajdują się wspaniałe świątynie oraz groby królewskie w Tebach Zachodnich.
Egipt | Krajobraz starożytnych Teb (Thebes, west bank (2007-05-496) by Vyacheslav Argenberg na licencji CC BY 2.0)
Krótka historia
Starożytne Teby położone są ok. 600 km na południe od Kairu. Były one stolicą Egiptu w czasach wczesnego Średniego państwa, za XI dynastii (2119-1976 p.n.e.), a później w czasach Nowego Państwa, za panowania dynastii XVIII i XIX (1550-1186 p.n.e.). Po przeniesieniu stolicy do Dolnego Egiptu Teby nie straciły swojego znaczenia. Wciąż były ważnym miastem kultowym boga Amona-Re, a głośno zrobiło się o nich po tym, jak kapłani Amona proklamowali w Tebach państwo teokratyczne, podległe bezpośrednio naczelnemu bóstwu Egiptu.
Teby zostały częściowo zniszczone oraz splądrowane podczas najazdów Asyryjczyków za panowania XXV dynastii. Miasto nabrało jeszcze znaczenia podczas panowania greckich Ptolemeuszy (było wówczas ośrodkiem sprzeciwu wobec władzy nieegipskich faraonów), ale w czasach rzymskich przestało istnieć.
Zabytki Teb
Do starożytnych Teb należał m.in. Karnak, wraz ze świątynią najważniejszego tebańskiego bóstwa, Amona, oraz przybytkiem jego boskiej małżonki, Mut. Południe Teb sięgało po dzisiejszy Luksor.
Egipt | Kolosy Memnona (The Colossi of Memnon (2007-05-449) by Vyacheslav Argenberg na licencji CC BY 2.0)
Tebańska nekropola
Dzisiaj najbardziej znaną częścią niegdysiejszej stolicy Egiptu jest jej… cmentarzysko. Teby Zachodnie to przede wszystkim wielka nekropola. Jest położona na zachodnim brzegu Nilu, gdyż to na zachodzie miała znajdować się egipska Kraina Umarłych.
Początki tej nekropoli sięgają czasów Starego Państwa, ale najważniejsze zabytki pochodzą z późniejszych epok.
To właśnie tam znajduje się Dolina Królów – miejsce pochówku niemal wszystkich władców Nowego Państwa. Grobowce w Dolinie Królów mają postać wykutych w skale sal i korytarzy, tworzących często istny labirynt. Do najbardziej skomplikowanych należy grobowiec faraona Setiego I, najdłuższy w całej dolinie. Najsłynniejszym grobowcem jest natomiast miejsce pochówku Tutanchamona – jedyny grób, który odnaleziono w stanie nienaruszonym, jedyny nieobrabowany z kosztowności. Dzisiaj jest jednak atrakcyjny głównie za sprawą sławy oraz legendy o klątwie faraona. Jego skarby zostały przewiezione do muzeum w Kairze, a zdobienia grobowca są uboższe niż w przypadku grobów innych faraonów.
W pobliżu miejsca spoczynku faraonów znajduje się Dolina Królowych z grobowcami małżonek królewskich oraz następców tronu. Poza grobowcami władców, w Tebach Zachodnich znajdują się również prywatne nekropole z grobami różnych dostojników państwowych.
Egipt | Ramesseum (Ramess at Luxor temple (2007-05-344) by Vyacheslav Argenberg na licencji CC BY 2.0)
Świątynie grobowe faraonów
W obrębie Teb Zachodnich znajdują się ponadto świątynie grobowe faraonów, które miały im zapewnić pamięć i kult na długo po śmierci.
Do najsłynniejszych należy Ramesseum, czyli świątynia Ramzesa II. Warto też odwiedzić Świątynię Milionów Lat królowej Hatszepsut w Deir el-Bahari oraz świątynię Ramzesa III w Medinet Habu. W Medinet Habu zobaczymy również ruiny świątyni wojowniczego faraona Totmesa III oraz pałacu Ramzesa III.
Choć z największej niegdyś świątyni Teb Zachodnich, wybudowanej dla Amenhotepa III, zostały tylko bardzo nieliczne ruiny, o jej monumentalności świadczą zachowane na szczęście słynne kolosy Memnona – dwa gigantyczne posągi, strzegące niegdyś wejścia do świątyni. Każdy z nich ma wysokość 17,9 m (licząc wraz z postumentem) i waży ok. 800 ton!
W południowej części Teb Zachodnich odkryto ponadto pałac królewski, który Amenhotep III kazał wznieść dla swej małżonki, słynnej królowej Teje.
Egipt | Świątynia Medinet Habu (Medinet Habu (2007-05-452) by Vyacheslav Argenberg na licencji CC BY 2.0)
Zainteresują Cię również
Zamek Hrabiego Draculi
Praga
Bodhi – Drzewo Oświecenia
Muzeum Brytyjskie (British Museum)
Majdan Niepodległości w Kijowie
Kreml Moskiewski
