Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Zagrzebiu (po chorwacku: Katedrala Uznesenja Blažene Djevice Marije i svetih Stjepana i Ladislava) należy wraz z jej dwoma widocznymi z daleka wieżami do najwyższych budowli Chorwacji.
Jest kościołem rzymsko-katolickiego arcybiskupstwa w Zagrzebiu.
Chorwacja | Widok na Katedrę Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Zagrzebiu (Cathedral of the Assumption of the Blessed Virgin Mary by Gord Webster na licencji CC BY-SA 2.0)
Historia katedry
Za czas budowy pierwszej świątyni na miejscu dzisiejszej katedry uważa się wiek X. Przedromańska budowla została podniesiona do rangi katedry po tym, jak węgierski król Władysław założył tutaj w 1093 r. biskupstwo. Stopniowo, krok po kroku, stary kościół zastąpiła romańska katedra, której budowę ukończono w 1217 r.
Podczas najazdu Tatarów na Dalmację w 1242 r. katedra została w znacznym stopniu zniszczona. W latach 1264-1284 powstała, z zachowaniem romańskich pozostałości, budowla w stylu gotyckim.
Prace rozpoczęto od wschodniej strony katedry, nadając jej formę bazyliki. Chór i wschodnią nawę ukończono w 1300 r. W drugiej połowie XV wieku prascy budowniczowie ukończyli również nawę zachodnią w stylu późnogotyckim. Następnie, zanim przystąpiono do budowy wież, trzeba było zebrać siły do obrony przez osmańską ekspansją na Europę Południowo-Wschodnią. Katedrę otoczono potężnymi murami z wieżami obronnymi i bramami. Mimo przebudowy w XVIII na barokową rezydencję biskupów, ta budowla jest dobrze rozpoznawalna do dzisiaj. Jedynie zachodnie skrzydło przed fasadą wieży zostało w XIX wieku zburzone, aby powiększyć plac.
W XVII wieku, kiedy skończyło się tureckie zagrożenie, katedra otrzymała wczesnobarokową dzwonnicę na południowej stronie, która nadawała jej charakter przez 200 lat. Następnie powstało też wewnętrzne wyposażenie katedry, które w większości zachowało się do dzisiaj.
W swojej historii katedra wielokrotnie ucierpiała na skutek trzęsienia ziemi. Wstrząsy w 1880 r. były tak silne, że runęła nawa główna i dzwonnica. Odbudowę w neogotyckim stylu wykonano według planów Friedricha von Schmidt’a z Wiednia i jego ucznia Hermanna Bollé.
W kolejnych dekadach dały mocno znać o sobie wpływy pogody, zanieczyszczenie powietrza i zaniechania w czasach komunizmu. Filigranowe elementy budowli, zwłaszcza na fasadzie wieży, zostały bezpowrotnie utracone. W 1990 r. rozpoczęła się gruntowna renowacja katedry, która trwa do dzisiaj.
Chorwacja | Wnętrze katedry z Zagrzebiu (Zagreb Cathedral by Jorge Láscar na licencji CC BY 2.0)
Wyposażenie katedry
Bogate wyposażenie katedry pochodzi z baroku XVIII w. i neogotyku XIX w. Tutejsze organy zalicza się do dziesięciu najważniejszych na całym świecie. Zbudował je Wacker z Ludwigsburga w 1885 r. Miały one 52 głosy na trzech manuałach i jednej klawiaturze nożnej. Po przebudowach, zwiększono liczbę głosów do 78, a manuałów do czterech. Skarbiec katedry zgromadził kosztowny zbiór sprzętu liturgicznego, z których najstarsze egzemplarze pochodzą z zagrzebskiego biskupstwa z XI wieku.
W katedrze pochowani są chorwacki ban Petar Zrinski oraz książę Fran Krsto Frankopan.
Chorwacja | Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Zagrzebiu (Kathedrale - Zagreb - 2010 by avda-foto na licencji CC BY-SA 2.0)
Zainteresują Cię również
Najważniejsze święta na Ukrainie
Miłosny horoskop hinduski
Najważniejsze święta religijne i państwowe w Dubaju
Jacy są mieszkańcy Singapuru?
Koptowie - wspólnota chrześcijańska w Egipcie
Ludność Chorwacji
