Zivania jest obok wina Commandaria, kolejnym tradycyjnym, cypryjskim napojem alkoholowym. Ten bezbarwny, wytrawny trunek o wysokiej zawartości alkoholu i przyjemnym aromacie nut owocowych oraz rodzynek, często porównywany jest do włoskiej grappy czy greckiego tsipuro.
Cypr | Do produkcji zivanii wykorzystuje się lokalne szczepy winorośli (Cyprus. RAF Akrotiri:1977 by Brian Harrington Spier na licencji CC BY-SA 2.0)
Historia trunku
Pierwsze wzmianki na temat zivanii pochodzą z XVIII wieku. Ze źródeł pisanych wiadomo, że trunek produkowany był również w XIX wieku, w czasie brytyjskiej okupacji. W połowie XX wieku zivania wraz z winem stanowiła ważny towar eksportowy. W 1949 roku rząd kolonialny zakazał jednak jej produkowania.
W tym okresie alkohol destylowano głównie w domach, w niewielkich ilościach i tylko na własny użytek. Dopiero w roku 1998 zniesiono ten dekret, a produkcja znów stała się legalna. W tym samym roku wprowadzono również ścisłe przepisy dotyczące produkcji oraz kontroli jakościowej. Od tego czasu zivania cieszy się stale rosnącym zainteresowaniem.
W 2004 roku zivania uznana została przez UE za tradycyjny, cypryjski produkt i jako taki włączona do europejskiego programu ochronnego, w wyniku czego trunek ten nie może być produkowany pod nazwą „zivania” poza granicami Cypru.
Produkcja
Zivanię wytwarza się w procesie destylacji wina oraz sfermentowanych wytłoczyn winogronowych, pochodzących z owoców lokalnych odmian winorośli, przede wszystkim szczepów Mavro i Xynisteri.
Do produkcji stosuje się jedynie owoce, które nie uległy zepsuciu czy uszkodzeniu.
Wyróżnić można trzy metody produkcji zivanii. Pierwsza polega na destylacji samego wina, w drugiej alkohol produkowany jest z wina i wytłoczyn, a w trzeciej wykorzystuje się wytłoczyny, wodę oraz porakos – końcówka destylatu, tzw. ogon.
Zivania produkowana jest zarówno na domowy użytek jak i na wielką skalę przez największych producentów wina na Cyprze. Główne koncerny produkujące ten trunek to Loel, KEO, Etko, SODAP.
Cypr | Zivania świetnie komponuje się z bakaliami oraz tradycyjnymi, cypryjskimi słodyczami (traditional desert_Soutzoukos 2 by CTO Zurich na licencji CC BY 2.0)
Przeznaczenie i sposób podawania
Zivanię podaje się schłodzoną, jako aperitif wraz z przekąskami takimi jak loukaniko (rodzaj kiełbasy) i lountza (wędzona polędwica), przed podaniem głównych dań, lub po obfitym i ciężkim posiłku, aby wspomóc trawienie. Świetnie komponuje się również z orzechami, rodzynkami, suszonymi owocami czy słodyczami jak soutzoukos, kiefterka i loukoumi.
Ponadto domowe wersje zivanii stosowane są przez Cypryjczyków jako środek do dezynfekcji ran, leczniczo w przeziębieniach, na ból zęba lub do masażu bolących miejsc.
Zivania z Kykkos
W klasztorze Kykkos produkowana jest specjalna czerwona odmiana tego trunku. Przy jej produkcji używa się aromatycznych przypraw i dodatków jak cynamon i zioła, przez co jest ona bardziej aromatyczna i bogatsza smakowo.
Cypr | Z produkcji zivanii słynie m. in. położony w górach Troodos, Klasztor Kykkos (Kykko monastery by NH53 na licencji CC BY 2.0)
Zainteresują Cię również
Chorwackie alkohole
Pamiątki z Cypru, które można zjeść
Wino Madera
Celtia
Oktoberfest – niemieckie święto piwa
Alkohol dopiero po osiemnastce. Czy młodzi Portugalczycy odczują zmiany?
