„Akropol” znaczy tyle co „górne miasto”, zatem liczne greckie miasta mają swoje akropole. Ten najsłynniejszy to Akropol Ateński, do dziś świadczący o wspaniałości miasta, które za patronkę obrało sobie boginię mądrości – Atenę.

Ateny | Widok na Akropol

Ateny | Widok na Akropol (Athens, Acropolis by Arian Zwegers na licencji CC BY 2.0)

Powitani przez sowę

Turystów wchodzących przez Propyleje, czyli główną bramę Akropolu, powita sowa symbol mądrości jeden z najbardziej rozpoznawalnych atrybutów ulubionej córki Zeusa.

Talent Fidiasza

Najstarsze budowle kompleksu świątyń zostały zniszczone podczas wojen perskich w V w. p.n.e. Te, które częściowo zachowały się do dziś, pochodzą z czasów rządów Peryklesa, który prace nad odbudową Akropolu zlecił najwybitniejszym architektom epoki – Iktinosowi, Mnesiklesowi, Kallikratesowi i – przede wszystkim – rzeźbiarzowi Fidiaszowi.

Właśnie ten artysta był twórcą między innymi 12-metrowego posągu Ateny Partenos (dziewicy), który ustawiono na środku głównej świątyni. Nazwa tej centralnej budowli Akropolu – Partenonu – nawiązuje właśnie do jednego z przydomków Ateny. Twarz i ręce monumentalnej bogini wykonane były z kości słoniowej, a suknia ze złota (zużyto na ten cel ponad 1000 kg kruszcu). Pomnik został wywieziony w V w. n.e. do Konstantynopola i tam prawdopodobnie zaginął…

Partenon

Sam Partenon w V w. n.e. został na skutek chrystianizacji przekształcony w świątynię chrześcijańską. Potem po zajęciu Aten przez Turków pełnił funkcję meczetu. W czasie oblężenia miasta przez Wenecjan w 1687 r. został częściowo zniszczony.

Zadziwiające do dziś niezwykłe proporcje Partenonu uzyskano m.in. dzięki zastosowaniu krzywizn, które dają złudzenie idealnie poziomych i pionowych linii. Nie jest to jedyne świadectwo kunsztu budowniczych Akropolu, dziś znów przypominającego plac budowy, gdyż zabytek jest od wielu lat gruntownie restaurowany i rekonstruowany.

Ateny | Partenon - najpiękniejsza ze świątyń

Ateny | Partenon – najpiękniejsza z greckich świątyń (Top of the Parthenon at the Acropolis by BluEyedA73 na licencji CC BY 2.0)

Erechtejon

Propyleje (bramę) łączyła z Partenonem Święta Droga, wzdłuż której ustawione były posągi bogów i herosów. Najważniejszym jednak pod względem kultu religijnego miejscem Akropolu był Erechtejon.

Mieszkańcy Aten powierzyli bogini mądrości opiekę nad miastem w zamian za jej dar – drzewo oliwne, które przedłożyli nad dar Posejdona – źródło słonej wody. Mityczne drzewo, podobnie jak studnia, znajdowały się właśnie w Erechtejonie, gdzie cześć oddawano obojgu boskim rywalom.

Wzrok turystów przykuwają w tym miejscu kariatydy (kolumny w postaci kobiet) podtrzymujące sklepienie tzw. Ganku Kor, z którego słynie Erechtejon.

Kariatydy w Wielkiej Brytanii

Dziś na Akropolu znajdują się kopie kariatyd. Autentyczne rzeźby-kolumny można oglądać w Muzeum Akropolu, a jedną z nich – w British Museum, gdzie trafiła wraz z innymi zabytkowymi elementami Akropolu w 1799 r. Wówczas ambasadorem Wielkiej Brytanii w Grecji okupowanej wówczas przez Turków został lord Elgin, który zyskał zgodę sułtana na wywiezienie części bloków i pomników, a w 1816 r. sprzedał je British Museum. Grecy zabiegają, by zabytkowe posągi wróciły do Aten, choćby nadal jako własność British Museum.

Ateny | Świątynia Erechtejon

Ateny | Świątynia Erechtejon (Porch of the Caryatids, attached to the Erechtheion by BluEyedA73 na licencji CC BY 2.0)

Zainteresują Cię również

Kaplica Sykstyńska – 20 faktów i ciekawostek Kaplica Sykstyńska – 20 faktów i ciekawostek
O Kaplicy Sykstyńskiej w Pałacu Watykańskim powiedziano już wiele, nie będziemy więc powielać kwiecistych opisów na...
Świątynia Oktawiana Augusta w Puli Świątynia Oktawiana Augusta w Puli
Pula to przepiękna miejscowość położona w południowej Istrii. Nazywana jest „Chorwackim Rzymem”… I to nie z byle...
Cerkiew św. Łazarza w Larnace Cerkiew św. Łazarza w Larnace
Dla wielu turystów ich urlop na Cyprze zaczyna się w Larnace. Samoloty większości linii lotniczych lądują właśnie...
Katedra Wniebowzięcia NMP w Dubrowniku Katedra Wniebowzięcia NMP w Dubrowniku
Przechadzając się uliczkami Dubrownika warto wstąpić do jego głównej świątyni, zwanej Velika Gospa, gdzie...
Katedra Świętego Dujama w Splicie Katedra Świętego Dujama w Splicie
Jednym ze sztandarowych zabytków Splitu jest kościół pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny, czyli Katedra św....
Sobór Mądrości Bożej w Kijowie – historia Sobór Mądrości Bożej w Kijowie – historia
Sobór Mądrości Bożej w Kijowie (Sobór Sofijski) to największe dzieło architektoniczne Ukrainy i jedno z...