Portugalia - archeologia

Niektóre z portugalskich jaskiń kryją w sobie tajemnicę życia i kultury najdawniejszych mieszkańców tej ziemi, zaklętą w naskalnych rysunkach.

Portugalia | Megality w okolicach Alentejo (Cromeleque dos Almendres, Alentejo, Portugal, September 2005 by Phillip Capper na licencji CC BY 2.0)

Malowidła naskalne

Malowidła w grocie Escoural ulokowanej pomiędzy Évorą a Monterom-o-Novo powstały najprawdopodobniej w paleolicie. Są one jednym z wyjątkowych przykładów sztuki jaskiniowej kręgu franko-kantabryjskiego. Także w Vila Nova de Foz Côa w Beira Alta odkryto malowidła naskalne, których wiek szacuje się na ok. 20 000 lat.

Osady neolityczne

Znajdowane na obszarze Portugalii megality, czyli sepulkralne budowle wnoszone z olbrzymich głazów, datuje się na III tysiąclecie p.n.e. Najliczniejsze pozostałości tego typu zabytków występują w rejonie Alentejo. Na niektórych głazach zachowały się abstrakcyjne malowidła wykonane czerwonym i czarnym barwnikiem. Do najbardziej znanych przykładów megalitów należą: dolmen* z Serra do Caramulo, menhir** z Abelhoa i z Luzim, krąg megalityczny z Xerez Reguengos i kromlech*** z Almendres.

*dolmen – budowla złożona z głazów w formie słupów pionowo zarytych w ziemi służących jako podpory i elementu horyzontalnego – pokrywy. Na najprostszą ich formę składają się dwie podpory i przykrywa.
**menhir – ogromne, pionowo ustawione kamienne bryły, występujące pojedynczo.
***kromlech – kamienne bryły tworzące jakiś uporządkowany układ przestrzenny np. krąg lub elipsę.

Kultura Castro

Na terenach Portugalii odnotowuje się także istnienie pochodzącej z VI w. p.n.e. kultury zwanej Castro lub castreja, wyróżniającej się zaawansowanym budownictwem grodów, czyli osiedli o cechach obronnych ulokowanych zwykle na szczytach wzgórz - tzw. citânias. Tego typu osadnictwo rozwijało się na północ od rzeki Douro.

Domy położone wewnątrz murów obronnych tych osad budowane były na planie koła lub równoległoboku z luźno ułożonych kamieni. Szczeliny wypełniano ziemią lub gliną. Wielką zagadką archeologów do dziś pozostają domy w tzw. typie „ślimaka”, z kilkoma okrężnymi sektorami wokół głównej izby.

W czasie prac archeologicznych odkryto w niektórych z tych osad brukowane uliczki oraz pierwotną sieć kanalizacyjną. Do najbardziej znanych należą: citânia Sanfins i citânia de Briteiros. W Museu Martins Sarmento w Guimarăes znajduje się najbogatsza kolekcja wyrobów należących do kultury Castro, m.in.: rzeźby, płaskorzeźby, plastyka figuralna.

Portugalia | Zarysy okrągłych domostw kultury Castro (Povoado fortificado de Cossourado by José Antonio Gil Martínez na licencji CC BY 2.0)

Śladami Rzymian

Rzymianie pozostawili w Portugalii wiele śladów swej bytności. Do najtrwalszych i jednoznacznie kojarzących się z okresem rzymskiej dominacji należą ruiny monumentalnych świątyń, portyków, teatrów, dróg i mostów.

Conímbriga

Conímbriga była jednym z najważniejszych rzymskich miast w prowincji. Zachowały się tu ruiny wspaniałego zespołu urbanistycznego.

Aenimium

Odnaleziono tu, a następnie zrekonstruowano monumentalny kryptoportyk z dwiema mozaikowymi posadzkami. Dzisiaj w budowli tej mieści się oddział Muzeum Narodowego im. Machado de Castro.

Évora

W Évorze zachowały się ruiny monumentalnej świątyni, najprawdopodobniej poświęconej bogini Dianie. Dziś możemy podziwiać jej kamienne podium i czternaście korynckich kolumn. Ich głowice przypominające kosz z liści akantu wykonane są z przepięknego, różowego marmuru. W oryginalnym miejscu zachował się także architraw, zaś poszczególne elementy fryzu możemy obejrzeć w miejskim muzeum – Museu Regional.

Lizbona

W dzisiejszej stolicy Lizbony znajdował się teatr rzymski. Na jego istnienie w tym mieście, zanim jeszcze rozpoczęli swe poszukiwania archeolodzy, wskazywały opisy i rysunki pochodzące ze starożytnych źródeł pisanych.

Chaves

W miejscowości tej po dziś dzień zachował się starożytny most rzymski, co więcej wciąż pełni on swą funkcję.

Rzymianie pozostawili po sobie także wiele bezcennych okazów tej gałęzi sztuki, w której byli niekwestionowanymi mistrzami, mianowicie: mozaiki. Kunsztownie zdobione, barwne posadzki zachowały się m.in. w Conimbrídze, Milreu i Bradze.

Najcenniejsze kolekcje poświęcone sztuce rzymskiej, zarówno malarstwu, mozaice, jak i rzeźbie, znajdują się w:

• Museu Nacional de Arqueologia w Lizbonie

• Museu monográfico w Conimbrídze

• Museu Regional w Évorze

Portugalia | Ruiny rzymskie w Evorze (Templo romano by Pedro Paulo Palazzo na licencji CC BY-SA 2.0)

Zainteresują Cię również

Koptowie - wspólnota chrześcijańska w Egipcie

Koptowie stanowią jedną z najstarszych wspólnot chrześcijańskich na Bliskim Wschodzie. Są też najliczniejszą grupą...

Bodhi – Drzewo Oświecenia

Powszechne jest przekonanie, że Siddhattha doznał Oświecenia podczas medytacji u stóp drzewa. W przekazach Buddy o...

Muzeum Brytyjskie (British Museum)

Gdzie poza Grecją znajdziemy jedną z oryginalnych kariatyd Erechtejonu? W British Museum. Gdzie poza Egiptem...

Majdan Niepodległości w Kijowie

Miejscem o wyjątkowym znaczeniu jest dla mieszkańców Kijowa Plac Niezależności. To tutaj odbywają się wszystkie...

Kreml Moskiewski

Rosyjskie określenie „Kreml” odnosi się do grodów warownych i fortec, a także jest synonimem władz rosyjskich....

Zamek w Chocimiu

Twierdza w Chocimiu położona jest na północ od miasta, dwa kilometry od jego centrum. Swój początek bierze od...