Ze względu na swoje niesamowite barwy budowla ta rzuca się w oczy już z daleka: błękitny jak niebo główny budynek ze złotymi kopułami nie pozwala przejść obojętnie.
Przy słonecznej pogodzie Klasztor św. Michała Archanioła sprawia niezwykłe wrażenie.
Można śmiało powiedzieć, że Kijów jest kolebką cywilizacji słowiańskiej. Miasto słynie głównie ze złotych kopuł cerkiewnych, które są jego niekwestionowanym symbolem i wizytówką.
Jednym z najpiękniejszych budynków Kijowa jest zwieńczonym kopułami Monaster Świętego Michała Archanioła, który odbijając promienie słoneczne oślepia swym blaskiem.
Ukraina | Monastyr św. Michała Archanioła o Złotych Kopułach (by oleg_mit na licencji Pixabay)
Historia i legendy
Budowla ta została wzniesiona już w XII wieku. Według legendy, miejsce budowy nie było przypadkowe. Jak głoszą dawne przekazy, przyjęcie chrztu przez Ruś Kijowską (988 r.) nie wszyscy Ukraińcy przyjęli z entuzjazmem i widząc topienie w Dnieprze swoich słowiańskich bogów, modlili się o ich powrót. Tam, gdzie jeden z posągów został wyrzucony przez wodę na brzeg, mnisi zbudowali klasztor.
Świątynia ta wznosi się na prawym brzegu Dniepru. Losy Monasteru na przestrzeni wieków były skrajnie różne. Za czasów świetności należał on do najbogatszych świątyń na Ukrainie. Przez wieki wielu dobroczyńców sponsorowało jego przebudowy i renowacje. Jednak w jego dziejach pojawiły się i czarne karty, stanowią je lata 1934-1936. Wówczas to cały kompleks został najpierw rozgrabiony, a następnie doszczętnie zniszczony na rozkaz władz radzieckich, które ustanawiając go zabytkiem barokowym stwierdziły, że nie jest wystarczająco cenny. Sowieci pozbyli się świątyni przy pomocy dynamitu. Z oryginalnego kompleksu pozostał jedynie refektarz. Warto wspomnieć o tym, że spośród lokalnych historyków, archeologów i architektów pod planem wyburzenia monasteru nie podpisał się zaledwie jeden profesor – Mikołaj Makarenko, który przypłacił ten czyn życiem. Zmarł pozbawiony wolności w sowieckim więzieniu.
Obecny Monaster św. Michała jest repliką prawosławnego zespołu klasztornego, wzniesioną w latach 1997–1998. Choć dla wiernych otwarto go rok później (30 maja 1999), to prace związane z wystrojem wnętrza zakończono dopiero w roku 2004. Plan odbudowy klasztoru został opracowany jeszcze w latach 70. XX w. przez trzech ukraińskich architektów: I. Melnika, A. Zayika i V. Korola oraz inżyniera A. Kolyakowa.
W skład kompleksu wchodzi kilka budynków: monaster, sobór św. Michała Archanioła, dzwonnica (na której znajduje się obecnie platforma widokowa), refektarz św. Jana Ewangelisty oraz Brama Ekonomiczna. Mimo iż większość z nich oryginalnie wzniesiono w XVIII w., to każdy z budynków powstawał w innych latach.
Pierwotny kompleks monasteru był drewniany i nosił nazwę św. Demetriusza. Ufundował go w średniowieczu książę Izasław (1024-1078). Natomiast jego syn – Światopełk II Michał (1050-1113) zlecił przebudowanie świątyni na murowaną oraz nadanie jej patrona Michała Archanioła.
Jak wiadomo z dawnych kronik, w miejscu tym od wieków wznoszone były różne świątynie. Najpierw wybudowano tutaj pogańską świątynię, a na jej miejscu na zlecenie Michała metropolity kijowskiego została założona pierwsza świątynia prawosławna. W klasztorze grzebani byli członkowie rodziny Światopełków, dlatego też nazywany on bywa ich nazwiskiem.
Ukraina - Kijów | Piękno detalu (by oleg_mit na licencji Pixabay)
Złote kopuły
Ciekawostką jest fakt, że monastyr św. Michała był pierwszą świątynią na Rusi, której kopułę pokryto złotem. Niestety złoto z kopuły wraz z cennym wyposażeniem cerkwi zostało zrabowane w roku 1240, podczas najazdu Mongołów. Kopuła została odnowiona w pierwszej połowie XVII w. podczas rozbudowy budynku. Co więcej, do dotychczasowej kopuły dobudowano jeszcze sześć innych. Ponadto wybudowano nowy monaster i dobudowano pomieszczenia dla pielgrzymów. Pozostałe budynki zostały przebudowane tak, aby oddawać barokowy charakter.
Mimo licznych zewnętrznych zmian stylu budynków, zachowano bizantyjski wystrój ich wnętrz. Wszystkie te prace budowlano-renowacyjne finansowane były przez hetmanów kozackich.
Relikwie św. Barbary
Dla prawosławnych wiernych Monaster św. Michała Archanioła jest jednym z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych na Ukrainie. To właśnie tutaj umieszczone są relikwie św. Barbary, która nazywana bywa także Świętą Barbarą z Nikomedii. Jest ona jedną z Czternastu Świętych Wspomożycieli, honorowaną zarówno w kościele katolickim, jak i prawosławnym.
Ponoć relikwie świętej zostały przywiezione do Kijowa z Konstantynopola w 1108 r. przez żonę księcia Światopełka II. Podczas grabieży sowieckich relikwie zostały przeniesione do kościoła Dziesięciny, a po jego rozbiórce w roku 1961 trafiły do katedry Świętego Wołodymira. Obecnie wróciły one do monasteru gdzie przechowywane są w srebrnym relikwiarzu ufundowanym przez hetmana Iwana Mazepę.
Niegdyś na terenie klasztoru produkowane były pierścienie św. Barbary, które podczas różnych świąt i odpustów wierni mogli zakupić. Po poświęceniu pierścienie zyskiwały moc talizmanów, chroniąc swoich właścicieli przed wpływem złych czarów, zachorowaniem na poważną chorobę i nagłą śmiercią. Ponadto mieszkańcy Kijowa traktowali je jako talizmany szczęścia.
Niebo na ziemi
Błękitne ściany budynku i ich delikatne białe zdobienia sprawiają wrażenie przeniesienia nieba na ziemię. Już samo to odrealnienie rzeczywistości warte jest zobaczenia, a przecież Monastyr Świętego Michała Archanioła o Złotych Kopułach ma nam do zaoferowania jeszcze dużo więcej.
Ukraina - Kijów | Kompleks klasztorny został w czasach radzieckich zniszczony i odbudowano go dopiero w latach 1997-1998. (by RichardMc na licencji Pixabay)
Zainteresują Cię również
Katedra w Kolonii
Hala Sultan Tekke
Katedra Świętego Mikołaja (Meczet Lala Mustafa Paszy)
Katedra w Porto
Meczet Selimiye w Edirne
Meczet Eski w Edirne
