Rynek we Lwowie to prawdziwa gratka dla miłośników sztuki. Otaczające go kamienice są niezwykłym przykładem zmieniających się przez wieki stylów architektonicznych.
Każda z nich jest inna i każda zachwycająco piękna, każda skrywa tajemnice, które warto poznać. Rynek jest również idealnym miejscem na odetchnięcie przy filiżance kawy i rozmowę w urzekającej scenerii.
Ukraina | Stary Rynek, Lwów (Market Square by Jennifer Boyer na licencji CC BY 2.0)
W samym centrum miasta...
Lwowski Rynek znajduje się w samym centrum miasta. Ma on wiele wizualnych podobieństw do rynku w Warszawie i we Wrocławiu. Jego bazą jest prostokąt o wymiarach 142 x 129 m. Z każdego rogu rynku wychodzą promieniście po dwie ulice.
Rynek został zaprojektowany w połowie XIV wieku, po nadaniu Lwowowi praw miejskich przez króla Polski Kazimierza III Wielkiego (1356 r.). Utworzenie rynku było nieodzownie związane z typowym rozwojem centrum średniowiecznego miasta jako ośrodka handlu i kultury.
Otaczające rynek budynki gotyckie doszczętnie spłonęły podczas wielkiego pożaru Lwowa 3 czerwca 1527 roku.
Ratusz
Na środku rynku stał rząd domów, do którego od strony południowej przylegał ratusz. Jednak i on został strawiony przez płomienie, podczas pożaru z 1825 roku, a pobliskie mu domy wyburzono.
Współczesny, 65-metrowy ratusz został wybudowany w roku 1835, według projektu Józefa Markla i Franciszka Treschera. Ma on typowy klasycystyczny styl. Wewnątrz wieży znajduje się dzwon, na którym widnieje łaciński cytat z ewangelii Mateusza: Vigilate nescitis enim horam (Czuwajcie, bo nie znacie godziny).
Podczas austriackich bombardowań 2 listopada 1848 r. ratusz po raz kolejny spłonął. Odbudowywano go przez rok zgodnie z wcześniejszym projektem, usuwając z planu jedyne kopułę wieńczącą wieżę.
Obecnie budynek ten pełni rolę siedziby Rady Miasta Lwowa, ale można do niego wejść i z pomieszczenia widokowego na wieży spoglądać na miasto. Ponadto w Pokoju Radnych znajduje się wielki herb miasta oraz bogata kolekcja orientalnych dywanów, świeczników, zegarów, obrazów, map itp.
Ukraina | Czarna Kamienica (Black house on the Market Square by alexeyklyukin na licencji CC BY-SA 2.0)
Kara dla przestępców
Dawno temu przed budynkiem ratusza stał pręgierz, do którego przywiązywano przestępców, aby pokazać ich hańbę ludowi, a następnie wykonywano przy nim wyroki. Figura, która zdobiła jego szczyt znajduje się obecnie w Kamienicy Królewskiej. Pod pręgierzem wykonano wyroki również na znanych historycznych postaciach, takich jak np. władcy Mołdawii: Stefan Tomşa I (Stefan Tomża I) (1564), Ioan Potcoavă (Jan Podkowa) (1577) i Iancu Sasul (Jan V Sas) (1582).
W każdym z czterech rogów rynku stoją fontanny – studnie. Każda z nich przedstawia inną postać z mitologii greckiej. Jest tu figura Neptuna, Artemisy (Diany), Amfitryty oraz Adonisa. Najprawdopodobniej zaprojektował je Hartman Witwer w roku 1793.
Nazwy i numery budynków
Plac rynku otoczony jest 44 kamienicami, które reprezentują style architektoniczne od renesansu do modernizmu. Obecnie budynki są ponumerowane, jednak dawniej każda kamienica miała swoją nazwę, która pochodziła albo od nazwiska jej właściciela, albo od charakterystycznego motywu dekoracyjnego, który ją ozdabiał np. „Pod Lwem”. Każda z nich jest godna uwagi, ze względu na swoją niepowtarzalną historię. Warto choć o kilku z nich wiedzieć najważniejsze informacje.
Muzeum Historyczne
Obecnie w Kamienicy pod numerem 2 znajduje się Muzeum Historyczne otwarte 28 grudnia 2005 roku. Kamienica ta została wybudowana w latach 1589-93. W kamienicy funkcjonowała poczta, którą w roku 1629 otworzył urodzony we Florencji Włoch Roberto Bandinelli. W roku 1737 rozpoczęła się dwuletnia przebudowa budynku. Kamienicę zdobią cztery białe delfiny (w rzeczywistości zupełnie ich nieprzypominające), które miały chronić kupiecką działalność jej właściciela. Ściany kamienicy pomalowane są na kolor żółto-beżowy, a elementy zdobnicze są białe. Budynek ma typowy renesansowy charakter. Ciekawostką jest fakt, że mieszkał tutaj Kornel Ujejski – ostatni wielki poeta romantyczny Polski.
Ukraina | W 1998 roku Rynek wraz z całą starówką został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO (DMarket Square by Jennifer Boyer na licencji CC BY 2.0)
Kamienica Czarna
Inną niezwykle ciekawą kamienicą renesansową jest Kamienica Czarna znajdująca się pod numerem 4. Również w tej kamienicy znajduje się jeden z oddziałów Lwowskiego Muzeum Historycznego. Ten, jeden z najcenniejszych zabytków Lwowa, zaprojektowany został przez Piotra Barbona. Andrzej Podleśny był prawdopodobnie twórcą niezwykłej czarnej elewacji kamienicy. Jej kolor nie zawsze był tak ciemny. Diamentowa rustyka z piaskowca została najprawdopodobniej pomalowana na czarno lub, jak twierdzą niektórzy, pociemniała ze starości.
Wytłumaczeń koloru elewacji jest wiele, a niektóre są zupełnie nieprawdopodobne. Kamienice zdobią białe rzeźby. Jedną z postaci jest św. Stanisław Kostka, mający chronić to miejsce przed pożarami, inną św. Marcin osłaniający kawałkiem swojej szaty żebraka. Niegdyś w budynku tym mieściła się pierwsza lwowska apteka.
Kamienica Królewska
Jedną z najpiękniejszych kamienic jest Kamienica Królewska spod numeru szóstego. Przez wielu odwiedzających bywa ona nazywana „Małym Wawelem”. Nazwa ta pochodzi od urzekającego arkadowego dziedzińca, który do złudzenia przypomina dziedziniec Wawelski. Podobnie jak dwie poprzednie kamienice i ta została wybudowana w stylu renesansowym.
W XV wieku w miejscu tym stały dwie kamienice gotyckie i to właśnie na ich fundamentach powstała w roku 1580 Kamienica Królewska. Możliwość wybudowania kamienicy o podwójnych rozmiarach z 6 oknami była ogromnym przywilejem za wybitne zasługi dla miasta i kraju. Nikt inny nie dostąpił takiego honoru, ani nie mógł tego zrobić za żadne pieniądze.
Przez lata budowla przechodziła na własność kolejnych osób, a jedną z najbardziej nam znanych był król Jan III Sobieski. To jemu zawdzięczamy obecny wygląd pałacu, a w szczególności komnat i sali audiencyjnej. Królewskie komnaty są wykorzystywane do eksponowania rokokowych mebli i zegarów, zbioru medalionów i cennych srebrnych trofeów. Attyka kończąca elewację ozdobiona jest rzeźbą króla i licznych zbrojnych rycerzy.
W kamienicy tej 21 grudnia 1686 r. doszło do zaprzysiężenia traktatu pokojowego z Rosją. Polskę reprezentował król Jan III Sobieski a Rosję poselstwo. Pokój ten nazywany jest pokojem Grzymułtowskiego.
Wiosną i latem na przepięknym dziedzińcu można usiąść w kawiarni, a nawet posłuchać koncertu, nie tylko muzyki tradycyjnej, ale również jazzowej.
Ukraina | Kamienica Baczewskich (Market Square by Jennifer Boyer na licencji CC BY 2.0)
Inne kamienice
Ciekawostką dotyczącą kamienicy numer 24 jest fakt, że jej sklepienie jest oryginalnym sklepieniem gotyckim, które ocalało z pożaru w roku 1527. Również w tej kamienicy, nazywanej Gieblowską, można podziwiać eksponaty muzealne.
Aby poznać tajemnice pozostałych kamienic najlepiej udać się do Lwowa choćby na weekend.
Lwowski Rynek miejscem historycznych wydarzeń
Spacerując po Lwowskim Rynku należy mieć pełną świadomość, że na przełomie wieków był on miejscem wielu historycznych wydarzeń. W 1387 r. król Władysław Jagiełło przyjął hołd lenny od Piotra I Musztowicza będącego hospodarem mołdawskim w latach 1375/1377–1391. W trakcie Wiosny Ludów w roku 1848 powstała na nim Polska Gwardia Narodowa. Właśnie tutaj w budynku Pałacu Lubomirskich 30 czerwca 1941 roku ogłoszona została niepodległość Ukrainy. Zrobił to Jarosław Stećko będący przywódcą Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów.
Rynek wraz z całą starówką został w roku 1998 uhonorowany wpisaniem na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Po renowacji wykonanej w 2006 roku rynek jest jeszcze piękniejszy. Kompleksowo odnowiono wówczas nawierzchnię Rynku oraz wszystkie cztery fontanny.
Zainteresują Cię również
Duże okna w Holandii
Dubaj w kilka godzin
Koptowie - wspólnota chrześcijańska w Egipcie
New Delhi – Indie w pigułce
Góry Atlas w Tunezji
Zamek w Kyrenii
