Z nazwą „Akerman”, chcąc nie chcąc, spotkał się chyba każdy z nas, a to najprawdopodobniej przy okazji omawiania „Sonetów krymskich” Adama Mickiewicza na lekcji języka polskiego.
Ukraina | Twierdza Akerman położona jest nad Limanem Dniestru (by chief39 na licencji Pixabay)
Twierdza Akerman w literaturze
W cyklu osiemnastu wierszy jednym z najbardziej znanych są „Stepy Akermańskie”, rozpoczynające się znamienitym: „Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu...”. Akcja tego wiersza ma miejsce wśród rozległych stepów w pobliżu miasta Akerman – dzisiejszego Białogrodu nad Dniestrem.
Dziś trudno by nam było „nurzać się” (cytując poetę) w zielonych stepach, gdyż ich miejsce zajmują głównie winnice i pola uprawne, ale mimo to dawny Akerman ma dla przybywając tutaj gości coś specjalnego: nad błyszczącym Dniestrem wznosi się imponująca średniowieczna twierdza.
Twierdza Akerman położona jest nad Limanem Dniestru, czyli nad płytką zatoką, utworzoną przez zalane ujście rzeki, odcięte od pełnego morza mierzeją Bugaz.
Ta imponująca budowla wznoszona była na przestrzeni XIII-XV wieku. Dużo wcześniej, jeszcze przed naszą erą, mieściła się w tym miejscu grecka kolonia Tyraz, później, około 56 roku n.e., osada rzymska, następnie osiedle bizantyjskie – dziś w pobliżu murów twierdzy znajduje się stanowisko archeologiczne.
Monumentalną twierdzę o murach grubych na 2-5 metrów i wysokich na 5-15 metrów z jednej strony otaczają wody Dniestru, z drugiej – głęboka na 22 i szeroka na 14 metrów fosa.
Ukraina | Akerman to dawna nazwa dzisiejszego Białogrodu nad Dniestrem (by Artem_Apukhtin na licencji Pixabay)
Wewnątrz murów zaopatrzonych w 34 baszty znajdowała się cytadela (jej wzniesienie przypisuje się Genueńczykom), cztery dziedzińce, a nawet meczet z czasów tureckich (zachował się tylko jego minaret). Za budowniczych warowni, poza Genueńczykami, uznaje się także Turków i Mołdawian.
Jako miejsce o dużym znaczeniu strategicznym (kontrola żeglugi na Dniestrze), twierdza była częstym celem ataków. W 1484 roku, przy pomocy 350-tysięcznej armii i w ciągu 16 dni, zdobył ją sułtan turecki Bajazyt II. To właśnie Turcy zmienili nazwę miejscowości na Akerman (co tłumaczy się jako: „Biała twierdza”), która obowiązywała do 1944 roku. Dziś w Twierdzy Akermańskiej urządzono muzeum i centrum kultury – odbywają się tu m. in. festiwale historyczne (np. Stalowa Liga) oraz inscenizacje dziejów twierdzy i związanych z nią legend. Nie zdziwmy się więc, gdy podczas zwiedzania spotkamy tu Tatarów, tureckich sułtanów czy piękne, acz okrutne, córki mołdawskich hospodarów.
Zainteresują Cię również