Wzgórze, na którym znajduje słynna twierdza, od niepamiętnych czasów cieszyło się ogromną popularnością wśród rożnych narodów tego regionu. Może nie tyle ze względów krajobrazowych, co strategicznych.
Problem polegał tylko na tym, że każdy, kto się tutaj znalazł, chciał za wszelką cenę zachować to miejsce wyłącznie dla siebie.
Ukraina | Twierdza Genueńska w Sudaku, malowniczo ulokowana na wzgórzu (by Olgaozik na licencji Pixabay)
Od Alanów po Genueńczyków
Pierwsze umocnienia na nadmorskim wzniesieniu pojawiły się za sprawą Alanów, którzy w 212 r. n.e. założyli miasto znane pod grecką nazwą Sugdeja.
W VI wieku na polecenie bizantyjskiego cesarza Justyniana I na miejscu wcześniejszych umocnień powstała twierdza.
Pod koniec VII wieku na Krym weszli Chazarowie i około roku 700 Sudak znalazł się pod ich władaniem.
Dopiero w X wieku udało się Bizantyjczykom powrócić na Krym.
Od 1204 r. prawie przez półtora stulecia gospodarzami Sudaku pozostawali Wenecjanie, dopóki nie wyparli ich w 1365 r. Genueńczycy, którzy umocnili i przebudowali twierdzę.
Soldaia
Wykorzystując mury obronne Wenecjan, Genueńczycy stworzyli w latach 1371-1409 doskonały system fortyfikacyjny Soldaia (tak brzmiała włoska nazwa Sudaku), składający się z dwóch pasów obrony – górnego i dolnego.
Większość baszt nazwano imionami genueńskich konsulów, rządzących miastem w czasie ich budowy.
Kres świetności twierdzy
Po zajęciu twierdzy Genueńskiej przez Turków w 1475 r. baszty i mury obronne nie były remontowane, a kiedy Sudak wszedł w 1783 r. w skład imperium rosyjskiego, twierdza zaczęła popadać w ruinę.
Ukraina | Twierdza w Sudaku jest unikatowym przykładem architektury obronnej (by Olgaozik na licencji Pixabay)
Renowacja
W wyniku prac renowacyjnych prowadzonych w twierdzy w latach 70. ubiegłego stulecia, udało się zachować niektóre baszty i fragmenty murów obronnych.
W najlepszym stanie, zbliżonym do pierwotnego, zachowały się budowle górnego pasa obrony, częściowo jedno z podstawowych jego ogniw – zamek konsulów, wzniesiony w XIV-XV wieku. Składa się on z czworokątnej baszty-donżon, baszty narożnej i murów między nimi, tworzących zamknięty dziedziniec. Na pierwszym piętrze znajdowały się tutaj pomieszczenia gospodarcze i zbiornik na wodę. Drugie i trzecie piętro wykorzystywano do celów mieszkalnych.
W rejonie górnych umocnień zachowała się wzniesiona w X-XIII wieku baszta patrolowa, zwana też zamkiem świętego Ilii. Prawie kwadratowa w planie, przetrwała tylko do wysokości ok. 3 metrów. Wcześniej służyła ona strażom zamkowym, a obecnie – jako platforma widokowa.
Unikatowy przykład architektury obronnej
Twierdza w Sudaku jest unikatowym przykładem architektury obronnej Tawrii* X-XVIII wieku zarówno pod względem znaczenia historyczno-kulturowego, jak i rozmiarów systemów fortyfikacji.
Całkowita powierzchnia umocnień wynosi prawie 30 ha, a długość murów obronnych – ponad 2 km. Zachowało się 14 baszt o wysokości do 15 m, które nadają twierdzy niepowtarzalny charakter.
*Tawria – historyczna nazwa Krymu, wywodząca się od greckiego: Ταῦρος. Po polsku tłumaczy się to zwykle jako "Tauris" czy "Tauryda", a "tavria" znana jest przede wszystkim jako marka samochodu. Rosjanie i Ukraińcy uważają obie nazwy: „Таврия” i „Таврида” za synonimy w stosunku do terytorium Krymu.
Ukraina | Długość murów obronnych twierdzy, z zachowanymi 14 basztami, wynosi ponad 2 km (by PrintMart na licencji Pixabay)
Zainteresują Cię również





