Każdy naród posiada swoje charakterystyczne tradycje i obyczaje, ukształtowane na przestrzeni wieków. Obyczaje to „twarz narodu” – spojrzawszy na nie, od razu możemy dowiedzieć się, z kim mamy do czynienia.
Obyczaje to niepisane reguły, którymi kierują się ludzie zarówno w swoich najdrobniejszych domowych troskach, jak i w najważniejszych działaniach społecznych.
Ukraina | Festiwal muzyki folkowej w Kijowie (DSCN0110 by Bo&Ko na licencji CC BY-SA 2.0)
Od niepamiętnych czasów odnoszono się do tradycji z należnym szacunkiem. Nawet po przyjęciu chrześcijaństwa, Ukraińcy zachowali wiele swoich starodawnych obyczajów, mieszając je z religijnymi. Także dzisiaj, po tysiącu lat, w ukraińskich zwyczajach niełatwo odkryć granicę, gdzie kończy się stara kultura, a zaczyna nowa – chrześcijańska.
Boże Narodzenie
Jednym z podstawowych ukraińskich obyczajów jest obchodzenie Bożego Narodzenia. W przeddzień świąt – 6 stycznia – obchodzi się tzw. Święty Wieczór. Głównymi potrawami tego dnia są: kutia – ryżowa albo pszenna kasza z miodem, rodzynkami i makiem oraz uzwar – kompot z suszonych owoców. Według obyczaju, w Święty Wieczór podaje się 12 postnych potraw. 7 stycznia, czyli w dniu prawosławnego Bożego Narodzenia, przygotowuje się prawdziwą ucztę. Post się zakończył, więc na stole królują różnorakie potrawy mięsne.
Według dawnej tradycji, pod wieczór Bożego Narodze,nia grupa kolędników chodziła po domach z torbami do zbierania prezentów. Kolędnicy wybierali spośród swojej grupy głównego – „Brzozę”, „Łatkowego” – który zbierał słoninę i kiełbasy, „Skarbnika”, „Chlebowego”, „Gwiazdowego” (nosił gwiazdę), a także tancerzy, skrzypków i innych.
Kolędowanie jest jeszcze praktykowane w niektórych regionach Ukrainy (głównie na wsiach) i trwa czasami przez kilka wieczorów (ale nie dłużej niż do dnia Chrztu Pańskiego – 19 stycznia), dopóki nie zostanie odwiedzony każdy dom we wsi.
Maslenica | Po zjedzeniu złocistych blinów udzieli się nam część drzemiącego w nich ciepła i energii (PICT1381 by Serene Vannoy na licencji CC BY 2.0)
Maslenica – ostatni tydzień karnawału
Innym popularnym ukraińskim obyczajem jest tzw. tydzień Maslenicy. To święto istniało na Rusi jeszcze w czasach przedchrześcijańskich. Obyczaj wiąże się symbolicznym wyprowadzaniem zimy i spotkaniem wiosny. Po pojawieniu się na Rusi chrześcijaństwa, Maslenicę zaczęto obchodzić w ostatnim tygodniu przed Wielkim Postem. Podstawowe elementy tego święta to naleśniki (bliny) i tańce ludowe.
W dawnej Rusi blin był symbolem słońca – skojarzono je na zasadzie podobieństwa, wszak naleśnik jest równie złoty, okrągły i gorący. Wierzono, że zjadając blina, ludzie otrzymują cząstkę słonecznego jego ciepła i siły. Każdy dzień tygodnia Maslenicy miał swoją nazwę i przypisane zwyczaje. Dzisiaj bliny można doprawiać sobie śmietaną, konfiturami, miodem, kawiorem i czym kto sobie życzy.
Ukraina | W Zielony Poniedziałek święci się pola, by Pan chronił je od gradu i pożaru (by Dmytro Samsonov na licencji FreeImages)
Trójca
Zgodnie z Biblią w ten dzień na apostołów zstąpiła łaska Ducha Świętego. Na Ukrainie to święto obchodzone jest przez trzy dni: Zieloną Niedzielę, Zielony Poniedziałek i Dzień Ducha Świętego. W Zieloną Niedzielę, zgodnie z wierzeniami, trzeba być ostrożnym, ponieważ jest to dzień największej agresywności rusałek, strzyg, topielic i innych sił nieczystych.
W Zieloną Niedzielę, według ukraińskich obyczajów, dziewczęta wróżą sobie przy pomocy wianków. W tym celu muszą udać się nad strumień (pamiętając cały czas o zachowaniu ostrożności!) i puścić wianki na wodę – jeśli dwa wianki się spotkają, oznaczało to, że dziewczyna w tym roku wyjdzie za mąż.
W Zieloną Niedzielę należy także pójść na cmentarz i wspomnieć zmarłych przodków, obowiązkowo stawiając im na grobach ulubione potrawy. Po tym odbywają się spacery, tańce i zabawy.
W Zielony Poniedziałek, po nabożeństwie w cerkwi, święci się pola, aby Pan chronił je od gradu i pożaru.
Trzeci dzień świąteczny, Dzień Ducha Bożego, świętują przede wszystkim dziewczęta. Organizują różne zabawy, np.: „wodzenie topoli”. Polega to na tym, że z grupy dziewcząt wybierają najładniejszą, która będzie grała rolę „topoli”. Później tę dziewczynę, aby nikt jej nie rozpoznał, przystrajają wiankami. Razem z wesołą gromadą „topola” chodzi od domu do domu, a gospodarz każdego domu, do którego ona zajdzie, powinien ją szczodrze obdarować prezentami. W tym dni święci się także studnie.
Zainteresują Cię również