Jednym z najważniejszych zabytków Kijowa jest Złota Brama. Jest to monument cenny z historycznego i archeologicznego punktu widzenia.
Warto odnaleźć to miejsce, aby mieć wyobrażenie o dawnym znaczeniu Kijowa i lepiej poznać dzieje tego miasta.
Ukraina | Złota brama w Kijowie jest rekonstrukcją średniowiecznej bramy wjazdowej do grodu Jarosława I Mądrego (978 – 1054) (Golden Gate by Ira Smirnova na licencji CC BY-SA 2.0)
Trochę historii
Złota brama jest rekonstrukcją średniowiecznej bramy wjazdowej do grodu Jarosława I Mądrego (978 – 1054). Była ona jedną z trzech bram, które w połowie XI wieku prowadziły do miasta. Nazywana była wówczas po prostu Bramą Południową. Brama Lechicka i Żydowska nie przetrwały próby czasu i uległy całkowitemu zniszczeniu.
Budowę bramy rozpoczął Książę Kijowski Włodzimierz I Wielki, a dokończył Jarosław I. Budowniczy inspirowali się wyglądem Złotej Bramy z Konstantynopola.
Pod koniec XI w. Bramę Południową przemianowano na Złotą Bramę. Stało się to po tym, jak w pobliżu bramy wybudowano Kościół Zwiastowania ze złotymi kopułami. Brama wznosi się na rogu ulicy Jarosława i Władimira. Warto wiedzieć, że nazwa Złota Brama używana jest także jako nazwa stacji metra oraz teatru znajdującego się w pobliżu zabytku.
Zniszczenia i odbudowy
W roku 1240 Złota Brama została zniszczona podczas ataku wojsk Batu-chana. Także rok później została uszkodzona w trakcie najazdu Mongołów. Ruiny bramy w roku 1755 zostały zasypane na rozkaz władz rosyjskich.
Mimo iż została ona odkopana w roku 1834, rekonstrukcji poddano ją dopiero pod koniec lat 70. XX wieku.
Z okazji 1500-lecia Kijowa Złota Brama został całkowicie przebudowana (1982 rok). Niestety niektórzy twierdzą, że dokonane zmiany nie są zgodne z oryginalnym wyglądem budowli. W roku 1997 na zachodniej ścianie bramy odsłonięto pomnik Jarosława I Mądrego. Figura wykonana jest z brązu. Książę Jarosław I trzyma w dłoniach miniaturę Sofii Kijowskiej.
Uwieczniona na obrazie Matejki
Ciekawostką jest fakt, że Złota Brama została uwieczniona przez jednego z naszych najznakomitszych malarzy Jana Matejkę. W roku 1884 namalował on obraz pt.: ”Bolesław Chrobry ze Światopełkiem przy Złotej Bramie w Kijowie”. Obraz przedstawia wydarzenia z roku 1018, kiedy to Bolesław Chrobry wjechał do Kijowa po zwycięskiej wyprawie. Efektem wyprawy było przywrócenie na Rusi władzy Światopełka będącego zięciem Bolesława Chrobrego. Główne postacie na obrazie to oczywiście Bolesław Chrobry, z uniesionym w ręce legendarnym mieczem o nazwie Szczerbiec. Po lewej stronie króla na koniu znajduje się Światopełk, natomiast po prawej – żona Światopełka. Ponadto na obrazie widoczny jest biskup Reinbern, znajdujący się za żoną Światopełka oraz biskup Atanazy w kapie i mitrze.
Obraz ten stał się podstawą legendy, według której Bolesław Chrobry wyszczerbił swój miecz o bramę. Z historycznych danych wynika, że mogłoby się tak zdarzyć, jednak król nie wjeżdżał do Kijowa przez Złotą Bramę, a przez Wielką Bramę.
Muzeum w Bramie
Warto wstąpić do znajdującego się wewnątrz bramy muzeum. Mieści ono zbiory związane z historią Złotej Bramy oraz mur datowany na XI wiek, który zachował się do naszych.
W 2006 roku uliczni wandale zniszczyli i oszpecili bramę licznymi graffiti. Podjęto wówczas decyzję o zamknięciu muzeum i rozpoczęciu prac renowacyjnych. W roku 2009 muzeum ponownie rozpoczęło swoją działalność.
Zainteresują Cię również