Piramidy to najbardziej charakterystyczny symbol Egiptu. Te starożytne grobowce faraonów fascynują do dziś turystów, naukowców i poszukiwaczy tajemnic.
Egipt | Hasło „piramidy egipskie” przywodzi na myśl przede wszystkim monumentalne budowle w Gizie. (The Great Pyramid of Giza by Keith Yahl na licencji CC BY 2.0)
Ewolucja piramid
Najsłynniejsze piramidy to trzy wielkie budowle w Gizie: piramida Cheopsa (Chufu) o wysokości 147 m (jeden z siedmiu cudów świata), piramida Chefrena o wysokości 138 m oraz piramida Mykerinosa wysoka na 62 m. Późniejsi faraonowie budowali mniejsze piramidy, a z czasem porzucono zupełnie budowę tej formy grobowca.
Piramidy podobne do tych w Gizie nie są jedynym typem piramid egipskich. Faraonom z najwcześniejszych dynastii wznoszono grobowce w formie mastab, czyli ściętych ostrosłupów. Ok. 2630 r. p.n.e. w Sakkarze Imhotep, słynny lekarz i architekt oraz wezyr na dworze faraona Dżesera, zaprojektował na bazie mastaby piramidę schodkową, która stała się pierwszą monumentalną budowlą wykonaną z ciosów kamiennych.
Bardzo oryginalną piramidą jest piramida łamana faraona Snofru w Dahszurze, wzniesiona ok. 2600 r. p.n.e. Za sprawą zmiany kąta nachylenia ścian mniej więcej na połowie wysokości budowli ma ona niezwykle charakterystyczny wygląd. Ponieważ jest to jedyna zachowana piramida łamana, niektórzy uważają, że była ona po prostu nieudanym eksperymentem budowlanym.
Do tej pory zidentyfikowano 118 piramid egipskich. Poza Gizą, Sakkarą i Dahszurem, znajdują się one m.in. w Abu Rawash, Abu Sir, Lisht czy Meidum.
Egipt | Schodkowa piramida Dżesera w Sakkarze (Egypt-12B-021 - Step Pyramid of Djoser by Dennis Jarvis na licencji CC BY-SA 2.0)
Monumentalny grobowiec
Piramidy były grobowcami faraonów, ich żon i córek oraz największych dostojników państwowych. Piramida władcy była budowana przez wiele lat podczas jego panowania, aby zapewnić mu godziwe życie pozagrobowe – zwłaszcza, że faraon był otaczany czcią boską.
Egipcjanie wierzyli, że na tamtym świecie człowiek ma takie same potrzeby jak w życiu doczesnym. Musi również pracować. Dlatego też do grobowców wkładano pożywienie, kosztowności (przez które piramidy stały się celem rabusiów), sprzęty domowe czy uszebti – figurki, które w zaświatach miały pracować zamiast zmarłego. Aby „Ba” (dusza) mogła w państwie umarłych nadal przebywać w ciele, musiało ono zostać zmumifikowane.
Egipt | Łamana Piramida Snofru w Dahszur (Bent Pyramid by a rancid amoeba na licencji CC BY-SA 2.0)
Podróż do Krainy Umarłych
Motywy architektoniczne oraz teksty znalezione we wnętrzu piramid miały zapewnić zmarłemu bezpieczną podróż w zaświaty. W grobowcach można znaleźć m.in. „przejścia do Krainy Umarłych”: ślepe wrota (płaskorzeźbę przedstawiającą drzwi), a także wąski szyb, prowadzący z komory grobowej faraona ku wylotowi w stronę nieba.
Od czasów ostatniego faraona V dynastii we wnętrzach piramid zaczęto wykuwać teksty religijne, które miały pomóc zmarłemu pomyślnie przejść przez czyhające po drodze do Krainy Umarłych niebezpieczeństwa. Zawierały one zaklęcia, formuły, hymny i fragmenty mitów.
Kształt piramidy może być symbolem prawzgórza – pierwszego kawałka lądu stworzonego przez boga Atuma-Re. Symbolizuje również słońce – dlatego też piramidy były okładane odbijającym promienie słoneczne wapieniem. Niemal wszystkie piramidy wzniesiono na zachodnim brzegu Nilu, gdyż Egipcjanie wierzyli, że właśnie na zachodzie znajduje się Kraina Umarłych.
Egipt | Ślepe wrota są elementem architektonicznym często pojawiającym się w architekturze starożytnych piramid (awesomest false doors EVER by Karen Green na licencji CC BY-SA 2.0)
Kosmiczne teorie
Przez wieki ludzie zastanawiali się, jak starożytni wznieśli tak monumentalne budowle. Na podstawie wykopalisk badacze Egiptu zdołali ustalić, jak mógł się odbywać proces transportu kamienia oraz budowy piramidy, ale wciąż słyszymy teorie o kosmicznym pochodzeniu monumentów. Jednak nawet bez pozaziemskiego rodowodu piramidy są jednymi z najbardziej fascynujących budowli wzniesionych przez człowieka.
Zainteresują Cię również
Duże okna w Holandii
Zamek Hrabiego Draculi
Wieża Eiffla
Praga
Portugalskie obiekty na liście UNESCO
Bodhi – Drzewo Oświecenia
