Mówiąc o historii Chin należy brać pod uwagę obszar kulturowy i językowy, a nie tylko obecnie istniejąca Chińską Republikę Ludową, która nazywana jest popularnie Chinami, zwłaszcza, że historia ChRL jest tylko drobnym epizodem w dziejach „Państwa Środka” (Zhōngguó), jak nazywają ten kraj jego mieszkańcy.
Chiny | U zarania dziejów baśniowe legendy przeplatają się z faktami historycznymi (Stone Lions by faungg's photos na licencji CC BY-ND 2.0)
W literaturze europejskiej Chiny wymieniane były pod różnymi nazwami: od łacińskiego Serica po Kataj czy Sina. Pierwszy polski encyklopedysta ks. Benedykt Chmielowski w swej encyklopedii „Nowe Ateny” wymienia szereg nazw: „Luzytańczykowie i Hiszpanii Chińskie państwo nazywają Chinam, Włosi Toskańcy Cinam, Niemcy Tchinam, Arabowie zowią Sin, Ptolemeusz Geograf Sin y Sericam, Saraceni Katay albo Kitay [...]”.
Prahistoria
Na terenie obecnych Chin znaleziono szczątki homo erectus co świadczy, że praprzodkowie człowieka osiedlali się tam już bardzo dawno. Znaleziono też osady ludzkie z okresu neolitu, czyli ok. 4 tys. lat p.n.e. i ten okres uznawany jest obecnie za początki cywilizacji chińskiej. Historiografia chińska w różny sposób przedstawia najdawniejsze dzieje tego kraju.
Historyczne i legendarne początki
Żyjący w latach ok. 163 – 85 p.n.e. Sīmǎ Qiān (Sima Qian) stworzył w latach 109 – 91 p.n.e. „Zapiski historyka” (Shiji), uważane za pierwsze poważne dzieło w historiografii chińskiej, obejmujące okres od czasów legendarnych aż do II w. p.n.e.
Według mitów przedstawionych w „Zapiskach...” na początku był Pangu, twórca rzeźbiący świat za pomocą dłuta. Pangu uważany jest za przodka wszystkich Chińczyków Han, stanowiących do dziś 93% populacji Chin.
Po stworzeniu przez Pangu świata pojawiła się inna istota - Nüwa, lepiąca z gliny ludzi i ożywiająca ich, dając początek ludzkości. Następcami Nüwa miało być trzynastu braci, tzw. Mocarzy Niebios. Panowanie każdego trwało 18 tysięcy lat.
Później panowało Jedenastu Mocarzy Ziemi, z których każdy również panował 18 tysięcy lat.
Następcami Mocarzy Ziemi było Dziewięciu Mocarzy Ludzkich, którzy razem panowali 54 tysiące lat.
Pięciu Cesarzy
Miejscem, w którym historia Chin przedstawiona w „Zapiskach historyka” znajduje potwierdzenie w późniejszych tekstach konfucjańskich, jest okres panowania Pięciu Cesarzy (Wǔ-Dì). Cesarze ci to: Żółty Cesarz (Huángdì), Zhuan Xu, Ku, Yao i Shu.
Według innych dzieł, jak na przykład „Pieśni Chu” (Chǔ Cí) autorstwa Qu Yuana, Pięciu Mitycznych Cesarzy to bogowie pięciu stron świata: Shaohao, Zhuanxu, Huángdì, Shennong oraz Fu Xi.
Dynastia Xia
Nieco inne imiona niż te wymienione w „Zapiskach historyka” przytacza literatura konfucjańska, precyzując przy tym okres ich panowania na lata 2852 – 2205 p.n.e. i uważając Huángdi za założyciela państwa chińskiego.
Ostatniemu z Pięciu Cesarzy, Yu Wielkiemu, przypisuje się ustanowienie legendarnej dynastii Xia, panującej w latach 2205 – 1766 p.n.e.
Chiny | Starożytny chiński wachlarz (by Debbie Schiel na licencji FreeImages)
Dynastia Shang
Kolejną, już potwierdzoną historycznie dynastią była dynastia Shang, przypadająca na lata 1766–1122 p.n.e., czyli w początkach epoki brązu w Chinach.
Ponieważ każdy naród ma swój Złoty Wiek, przypadający najczęściej w czasach mitologicznych, taki okres wyznaczył też Sīmǎ Qiān, co potwierdzili też gloryfikujący ten okres uczeni konfucjańscy. Według nich chiński Złoty Wiek przypadał w czasach panowania ostatnich dwóch z Pięciu Cesarzy.
Dynastia Zhou
W czasach następnej dynastii Zhou (1122–256 p.n.e.) wykształcił się w Chinach system lenny, który doprowadził z czasem do dzielnicowego rozbicia państwa, pozwalający władcom z dynastii Zhou na zachowanie jedynie autorytetu religijnego.
Konfucjanizm
Pod koniec okresu panowania dynastii Zhou, zwanym Epoką Walczących Królestw (480 – 221 p.n.e.), upowszechniła się w Chinach umiejętność produkcji żelaza.
Okres ten jest jednak ważny także z innego powodu: w tym czasie wyodrębnił się konfucjanizm, jeden z największych, obok buddyzmu i taoizmu, systemów religijnych i filozoficznych panujących w Chinach.
Jednym z podstawowych zbiorów zasad obowiązujących wyznawców tego systemu jest „Pięć powinności”, które regulują życie społeczne.
Znaczenie konfucjanizmu zauważane jest do chwili obecnej, jako coś w rodzaju zbioru „podstawowych wartości” mieszkańców Chin. Co ciekawsze, a może zabawniejsze, konfucjanizm przeniknął także do wyznawanej w Korei Północnej - ateistycznej z założenia - ideologii państwowej dżucze.
Zainteresują Cię również
Telefonowanie i Internet w Dubaju
Zamek Hrabiego Draculi
Najważniejsze święta religijne i państwowe w Dubaju
Dubaj – placówki dyplomatyczne
Dubaj współczesny – polityka, prawo, prawa człowieka
Praga
